Wat zijn luizen?
De laatste jaren komen luizen meer en meer voor. Zeker na vakantieperiodes vragen schooldirecties extra waakzaam te zijn op eventuele luizen. Terecht! Niets is zo vervelend als dat jeukende ongedierte in je haar. Ook al ben je zeer hygiënisch, ook je kind kan op een dag thuiskomen met neten of luizen.
De neten bevatten larven. Deze hebben een 7-tal dagen nodig om zich te ontwikkelen tot nymfen en uit de neet te breken. De nymfen doorlopen drie stadia (waarbij er elke maal een skelet wordt afgeworpen). Tussen de diverse stadia zitten telkens 2 à 4 dagen interval. Na een tweetal weken zal de luis dus het volwassen stadium bereiken. Een volwassen luis heeft ongeveer 24 uur nodig om te paren en opnieuw eitjes te leggen.
Wanneer je de levenscyclus van een luis bekijkt, wordt het snel duidelijk dat luizen moeilijk uit te roeien zijn en dat een infectie zich snel kan verspreiden.
Regelmatige controle is dus de boodschap!
Lees meer
Lees minder
Wat kan ik er zelf aan doen?
Het is belangrijk op regelmatige basis het haar te controleren en te kammen met een luizenkam. Check steeds goed achter de oren en in de halsstreek. Luizen en neten houden van warme plekjes.
In periodes waarin de kans op luizenbesmetting groot is, is het aangewezen om zeker 1 maal per week de nat-kam methode toe te passen:
- Maak het haar nat en wrijf het overvloedig in met een conditioner.
- Ontwar het haar eerst van achter naar voor met een gewone kam.
- Kam het haar vervolgens van achter naar voor met een luizenkam.
Inspecteer na elke kammentrek de kam. Kuis de kam af aan een wit doekje en zie of er geen luis op het doekje achterblijft. Ga met een tandenstoker tussen de tandjes van de kam om na te gaan of er geen luizen tussen hangen.
- Spoel het haar en doorkam het van voor naar achter met een gewone kam.
- Kam nu het haar opnieuw van voor naar achter met de luizenkam.
Om neten makkelijker uit het haar te krijgen kan het nuttig zijn de luizenkam te omspannen met een nylonkous die u eerst in azijn dompelt.
Luizen houden niet echt van lavendel. Het kan nuttig zijn je kledij te wassen met een naar lavendel geurende wasverzachter. Of breng wat lavendelolie aan op je kleding, zoals op sjaals en mutsen.
Het is uiteraard ook belangrijk om in geval van een besmetting alle materiaal op een juiste manier te reinigen:
- Ontsmet de luizenkam na elk gebruik met bv. ontsmettingsalcohol.
- Reinig alle haaraccessoires en kammen minimum 30 sec. in water van 60°.
- Was kussens, sjaals, mutsen, petten en lakens op > 60° of stop ze 15 minuten in de droogkast op 70°.
- Wat niet warm mag gewassen worden (vb. wollen kledingstukken of knuffeldieren) kan je eventueel een viertal dagen in de diepvries steken of 14 dagen in een afgebonden plastiek zak.
Lees meer
Lees minder
Wat vertel ik mijn apotheker?
Vertel je apotheker of je kind echt luizen heeft (heb je er gezien?). Of kreeg het enkel een brief over een luizenplaag mee?
Als er geen luizen werden opgemerkt heeft het namelijk geen zin om preventief met een chemische luizenshampoo te wassen. Integendeel. Je werkt zo enkel maar de resistentie tegen de bestaande middelen in de hand.
Mocht je kind last hebben van astma of een andere longaandoening, zeg dit dan zeker aan je apotheker. Producten op basis van malathion zijn dan niet aangewezen. Ook in geval van zwangerschap kom je er beter niet mee in contact.
Zeg zeker ook of je ooit al bepaalde producten gebruikte en wat je ervaring ermee was. Als je een product gebruikte dat geen bevredigend resultaat gaf schakel je best over op een ander product. Mogelijk waren de luizen resistent.
Lees meer
Lees minder
Wat kan mijn apotheker voor me doen?
Er zijn heel wat luizenproducten te koop in de apotheek:
- Producten op basis van malathion. Deze moet je 12 uur laten inwerken. Nadien moet je ze uitwassen met een gewone shampoo. Deze producten kunnen nadelig inwerken op de ademhaling. Breng het daarom steeds aan in een goed verluchte kamer. Na aanbrengen mag je zeker het haar niet drogen met een haardroger. Malathion is namelijk ontvlambaar. Deze producten werden uit de handel genomen.
- Producten op basis van permethrine. Permethrine is een insecticide dat luizen en eitjes van luizen doodt. Drogen met een haardroger kan. Een nadeel is dat resistentie kan optreden.
- Producten op basis van bioallethrine en piperonylbutoxide. Dit moet je 30 minuten laten inwerken om vervolgens het haar met een gewone shampoo te wassen.
- Er zijn de afgelopen jaren enkele producten op de markt gekomen die niet op een puur chemische, maar een mechanische wijze luizen doden. Deze producten op basis van siliconen vormen een verstikkende film rond de luizen waardoor ze stikken. Het voordeel van deze producten is dat er weinig of geen kans op resistentie is; een probleem dat men bij de hoger vermelde producten hoe langer hoe meer ziet. Wees er wel van bewust dat dit doorgaans vettige producten zijn. Meestal is het nodig na gebruik de haren meerdere malen na mekaar met een shampoo uit te wassen.
- Je apotheker kan je ook een spray afleveren die kan helpen de neten sneller los te maken.
Het is belangrijk een goede luizenkam te gebruiken en die geregeld te ontsmetten. Vraag raad aan je apotheker.
Lees meer
Lees minder
Wanneer ga ik best naar de huisarts?
In geval van luizen zal de apotheker je doorgaans kunnen verder helpen. Al de producten die tegen luizen verkocht worden, zijn zonder voorschrift te verkrijgen.
Maar blijft de jeuk aanhouden, heb je wondjes op je hoofdhuid of heb je pijn, ga dan toch best eens langs bij je huisarts of dermatoloog.
Lees meer
Lees minder
Onderzoeken
natte kam methode: de beste manier om te onderzoeken of iemand luizen heeft.
Lees meer
Lees minder
Luizen
Controleer iedereen waar direct contact mee is op luizen met de natkammethode. Luizen verblijven het liefst waar het warm is, dus extra checken achter de oren en in de nek. Als er luizen gevonden worden, moeten ze behandeld worden.
Producten op basis van permethrine doden de luizen en de neten. Bij het gebruik van dit product kan resistentie optreden.
Producten op basis van siliconen vormen een verstikkende film rond de luizen waardoor ze stikken. Tegen deze producten kan geen resistentie ontstaan.
Natkammethode:
- Maak het haar zeer nat met lauw water.
- Wrijf het haar in met heel veel conditioner of balsem. Niet uitspoelen.
- Kam de knopen uit het haar met de gewone kam.
- Kam dan met de luizenkam. Kam van achter naar voor, dus van de nek naar het voorhoofd. Start aan het oor en schuif na elke kambeweging op tot je aan het andere oor komt. Let op: druk je kam goed tegen de hoofdhuid, want luizen nestelen zich zo dicht mogelijk bij de huid.
- Veeg na elke kambeweging de kam af aan wit keukenpapier en kijk of je luizen ziet. Ze vallen op door de witte achtergrond. Een luis is 2 tot 4 mm groot en grijs-wit tot bruin van kleur.
- Zitten er luizen tussen de tandjes van de kam? Verwijder ze dan met een tandenstoker.
- Herhaal het kammen met de luizenkam, maar nu in de andere richting: van voor naar achter, dus van het voorhoofd naar de nek. Start weer bij het ene oor en schuif na elke kambeweging op naar het andere oor. Veeg telkens af aan het keukenpapier en kijk of je luizen ziet.
- Als je klaar bent met kammen, spoel dan het haar uit en droog het met een handdoek.
Volg strikt de gebruiksinstructies van het gekozen product. Respecteer de intrektijd en de herhaaltijd. Sommige producten kunnen pas vanaf een bepaalde leeftijd gebruikt worden. Meld je apotheker ook steeds of je zwanger bent of borstvoeding geeft.
Omgeving behandelen: haarborstels, mutsen, hoofddoeken, sjaals, knuffels en beddengoed. Daarbij kun je gebruik maken van één van de volgende methoden:
- Stop de gebruiksvoorwerpen in een azijnoplossing. Azijn zou de luizen doden. Pas deze methode vooral toe op haarborstels en luizenkammen. Soms wordt ook een oplossing gebruikt van een insecticide zoals malathion of permethrine.
- Sluit te behandelen voorwerpen een viertal dagen hermetisch af in een plastic zak. Deze methode is gebaseerd op de fysiologie van de luis, die zonder bloedmaaltijd slechts iets langer dan twee dagen kan overleven, en wordt aangeraden voor kledij of knuffels.
- Bevries het te reinigen materiaal door het bijvoorbeeld een dag in een diepvriezer te stoppen. De overlevingstijd van een luis is korter in koudere temperaturen.
- Dompel de te reinigen spullen in heet water onder. Studies tonen aan dat een onderdompeling van 30 seconden in heet water van 60°C volstaat om luizen te doden. Kleding en beddengoed kun je gewoon in de wasmachine op 60°C wassen.
Controleer na een week en na 14 dagen opnieuw op de aanwezigheid van luizen met de natte kam methode. Zijn de luizen na 14 dagen niet verdwenen contacteer dan je arts of apotheker.
Kam altijd kort tegen de haarbasis om luizen te verwijderen
Verwittig het kinderdagverblijf, grootouders of school.
Een besmetting met luizen heeft niets te maken met persoonlijke hygiëne.
Lees minder
Lees meer